Ο κ. Anders Hall, πριν από λίγους μήνες, ανέλαβε τη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σκίασης και Ηλιοπροστασίας (ES-SO), για την περίοδο 2020-2023. Ο ίδιος, σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο SUN & SHADOW magazine, μιλά, μεταξύ άλλων, για τον Οργανισμό και τα οφέλη του, την εικόνα που παρουσιάζει σήμερα ο κλάδος της σκίασης και τα στρατηγικά βήματα που πρέπει να γίνουν για την εξέλιξή του αλλά και πως η σκίαση μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στη μείωση κατανάλωσης ενέργειας των κτιρίων.
Πριν από λίγους μήνες αναλάβατε τη θέση του προέδρου της ES-SO, για την περίοδο 2020-2023. Μπορείτε να μας πείτε με λίγα λόγια τι είναι η ES-SO;
Η ES-SO δημιουργήθηκε το 2004 για να αποτελέσει τον οργανισμό-ομπρέλα για τις εθνικές ενώσεις σε όλη την Ευρώπη. Σήμερα αντιπροσωπεύουμε 16 έθνη και μια μερίδα μελών από χώρες εκτός της ΕΕ. Οι κύριοι στόχοι κατά τη δημιουργία της ES-SO ήταν: – Να δώσουμε στον κλάδο μας μια κοινή φωνή στην Επιτροπή της ΕΕ, όσον αφορά στους νέους κανονισμούς για την οικοδόμηση που αρχίζουν να αναδύονται. Η τομέας της ηλιακής σκίασης δεν ήταν καθόλου αναγνωρισμένος. – Να συλλέξουμε και να δημιουργήσουμε επιστημονικές αποδείξεις που θα τεκμηριώνουν τους ισχυρισμούς μας για την ενεργειακή απόδοση, την εσωτερική άνεση, τη διαχείριση της λάμψης του ηλιακού φωτός κ.λπ.. – Να μοιραστούμε αυτή τη γνώση με τη βιομηχανία μας, για να βεβαιωθούμε ότι είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι, περισσότερο επαγγελματίες, πιο καλά ανταποκρινόμενοι στις ανάγκες των πελατών, των αρχιτεκτόνων κ.ά. Μπορείτε να μας περιγράψετε τα προγράμματα στα οποία συμμετέχει ο ES-SO; Εργαζόμαστε πάνω σε διάφορα θέματα και προκλήσεις και το έργο χωρίζεται και διαμοιράζεται σε διάφορες επιτροπές. Η Τεχνική Επιτροπή επικεντρώνεται στα επιστημονικά έργα, τη σήμανση CE, τα πρότυπα CEN / ISO / EN, τη βάση δεδομένων ESSDA (The European Solar Shading Database) κλπ. και καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να επηρεάσει το περιεχόμενό τους. Η πρόσφατα ανανεωμένη Επιτροπή Μάρκετινγκ εργάζεται πάνω σε έναν χάρτη επικοινωνίας, εξηγώντας τη δυνατότητα για ενεργειακή απόδοση και αειφορία που μπορεί να φέρει η δυναμική σκίαση. Εδώ θα αναπτύξουμε επίσης κατευθυντήριες γραμμές επικοινωνίας που μπορούν να διαμοιραστούν στον κλάδο μας για να μας κάνουν να «μιλάμε με μια κοινή φωνή». Η Επιτροπή Εκπαίδευσης προσπαθεί τώρα να ολοκληρώσει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για Συμβούλους ή Εμπειρογνώμονες, σχετικά με την ηλιακή σκίαση. Έχουμε εκπαιδεύσει τους πρώτους τοπικούς εκπαιδευτές στη Σουηδία, τη Νορβηγία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, τη Γαλλία και την Ιταλία. Περισσότερα προσεχώς (αυτές οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες είναι ανοιχτές για εταιρείες που είναι οργανωμένες και συνδεδεμένες με ES-SO). Υπάρχει επίσης μια τρέχουσα ατζέντα για τη δημιουργία ενός Lobbying Com και ενός Automation Com το 2020.
Ποια είναι τα οφέλη του να είναι κάποιος μέλος στην ES-SO;
Το κύριο όφελος είναι η πρόσβαση σε πολύ χρήσιμες γνώσεις και πληροφορίες που μπορούν να μετατραπούν σε περισσότερες επιχειρήσεις, σε τοπικό επίπεδο. Άλλο όφελος είναι η καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο προσέγγισης των τοπικών κανονισμών και επηρεασμού της επικείμενης πράσινης διαπραγμάτευσης της ΕΕ. Επίσης παρέχεται πρόσβαση στα προγράμματα κατάρτισης. Τέλος, εξασφαλίζεται η συμμετοχή σε μια ομάδα εταιρειών που θεωρούνται επαγγελματίες και σοβαροί στο έργο τους. Εν ολίγοις, η ES-SO είναι η Ευρωπαϊκή Κοινότητα και το Κέντρο Γνώσης της τεχνολογίας της σκίασης.
Ποια είναι τα σχέδιά σας για την ES-SO και τη συμβολή της στη βιομηχανία της σκίασης, στον κτιριακό τομέα;
Η προσωπική μου φιλοδοξία ως Πρόεδρος, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, συνάδει 100% με το Διοικητικό Συμβούλιο και τα μέλη μας. Είναι θέμα ομαδικής εργασίας. Θα ενεργοποιήσουμε τις δραστηριότητες μάρκετινγκ και μέσω αυτών θα φθάσουμε στην αναγνώριση ότι η δυναμική ηλιακή σκίαση αξίζει. Από τις κυβερνήσεις, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τους Συμβούλους, τους Προγραμματιστές, τους Οικοδόμους μέχρι τον ιδιώτη καταναλωτή. Η παγκόσμια χρήση ενέργειας για την ψύξη αυξηθεί τα τελευταία 20 χρόνια και προβλέπεται να τριπλασιαστεί μέχρι το 2050 εξαιτίας της θέρμανσης του πλανήτη και των αλλαγών στους οικοδομικούς κώδικες, που επικεντρώνονται στην ελαχιστοποίηση των αναγκών θέρμανσης! Η ψύξη θα γίνει παγκοσμίως ο μεγαλύτερος χρήστης ηλεκτρικής ενέργειας στα σπίτια και τα κτίρια έως το 2050. Η Έξυπνη Ηλιακή Σκίαση μπορεί να το ελαχιστοποιήσει με τον πιο φυσικό και υγιεινό τρόπο. Μια φυσική λύση για την αποφυγή της κλιματικής αλλαγής! Θα είναι ζωτικής σημασίας να ξεκινήσουμε όσο το δυνατόν ευρύτερα τα προγράμματα κατάρτισης, καθώς θα διασφαλίσει ότι η βιομηχανία μας είναι έτοιμη να απαντήσει στις ερωτήσεις που θα λάβει. Εάν συμπεριφερθείς ως επαγγελματίας κερδίζεις την εμπιστοσύνη και έχεις τη δυνατότητα να επηρεάσεις τις αποφάσεις που λαμβάνονται. Στα σχέδιά μας είναι επίσης η διεύρυνση της χρήσης του λογισμικού προσομοίωσης ESBO (Early Stage Building Optimization) καθώς και της ES-SO ηλεκτρονικής βάσης των υλικών σκίασης, που ονομάζεται ESSDA. Ένα κρίσιμο σημείο, αφού τα περισσότερα άλλα λογισμικά προσομοίωσης που χρησιμοποιούν οι σχεδιαστές σήμερα, δεν δίνουν ακριβείς πληροφορίες για τη σκίαση. Η στρατηγική «Μια φωνή» θα είναι καθοριστική.
Μπορείτε να μας δώσετε κάποια οικονομικά στοιχεία για την εικόνα που παρουσιάζει ο κλάδος της σκίασης τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη και ποιοι είναι οι πιο δυναμικοί τομείς του;
Θα προτιμούσα να κοιτάζω μπροστά και όχι στο παρελθόν. Με αυτόν τον τρόπο, στην ES-SO βλέπουμε μια πιθανότητα για τον κλάδο μας να πετύχει 10 φορές περισσότερο τα επόμενα 5-10 χρόνια, με την προϋπόθεση ότι θα αρχίσουμε να εργαζόμαστε με έξυπνο τρόπο, με σωστή οργάνωση και εκπαίδευση. Οι δυνατότητες επεκτείνονται τόσο στον εμπορικό όσο και στον οικιστικό τομέα. Η ανακαίνιση υφιστάμενων κτιρίων είναι ένας συγκεκριμένος τομέας όπου η ηλιακή σκίαση μπορεί να αποτελέσει ένα πρώτο, πολύ αποδοτικό βήμα – αλλά είναι ένα τελείως διαφορετικό επιχειρηματικό μοντέλο σε σύγκριση με τα νέα κτίρια.
Ποια θεωρείτε ότι είναι τα στρατηγικά βήματα που πρέπει να γίνουν για τη μελλοντική επιτυχία της βιομηχανίας της σκίασης;
Τα βασικά βήματα και τα μέτρα που απαιτούνται αναφέρονται και παραπάνω. Να επικοινωνούμε με «μια φωνή», κάτι που θα επιτευχθεί με τη χρήση των ίδιων βασικών μηνυμάτων, σε όλη τη βιομηχανία και που θα δημιουργηθούν από την ομάδα μάρκετινγκ. Η εσωτερική κατάρτιση αύξησε τις δραστηριότητες τοπικών λόμπι, υποστηριζόμενα από επιστημονικές και τεχνικές πληροφορίες.
Η πράσινη ανάπτυξη στο χώρο της δόμησης μπορεί να αποτελέσει μια ελπιδοφόρα απάντηση στη διεθνή οικονομική κρίση που έχει πλήξει σε βάθος τον κτιριακό τομέα;
Ας ελπίσουμε ότι θα μπορούσε να βοηθήσει. Οδηγούμενοι από το γεγονός ότι πρέπει να ξεκινήσουμε να κάνουμε κάτι διαφορετικό από αυτό που έχει γίνει μέχρι τώρα. Υπάρχει μια επερχόμενη επανάσταση στην έννοια των κτιρίων και αυτό σε μια πολύ παραδοσιακή αγορά, είναι μια αφύπνιση. Υπήρξε επίσης μια μεγάλη εσφαλμένη αντίληψη ότι η πράσινη δόμηση είναι πιο ακριβή. Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Αειφόρων Κτιρίων έδειξε, πριν από χρόνια, ότι τα πράσινα κτίρια μπορούν να είναι πολύ αποδοτικά από πλευράς κόστους. Επίσης, η νέα Πράσινη Διακήρυξη, που εγκαινιάστηκε πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα περιλαμβάνει ενισχυμένες δράσεις για τα κτίρια, με στόχο την επιτάχυνση της ανακαίνισης και τη χρήση έξυπνων, πράσινων τεχνολογιών, όπως ο δυναμικός έλεγχος σκίασης, προς την για μια Ευρώπη ουδέτερη για το κλίμα. Μια αγορά που απαιτεί βιώσιμα, υγιή και αποδοτικά κτίρια θα είναι επίσης ένας ισχυρός οδηγός που θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της αγοράς.
Τα κτίρια είναι οι μεγαλύτεροι χρήστες ενέργειας στην ΕΕ, καταναλώνοντας πάνω από το 40% της συνολικής πρωτογενούς ενέργειας. Ένας τρόπος για να μειωθεί αυτή η κατανάλωση, είναι μέσω της έξυπνης ηλιακής σκίασης. Το ESSO αποσκοπεί σε αυτή τη μείωση υπερκατανάλωσης. Ποιους τρόπους κατάλληλης ηλιακής σκίασης προωθεί στους κύριους «παίχτες» της αγοράς;
Οπουδήποτε χρησιμοποιείται η ηλιακή σκίαση, εσωτερική ή εξωτερική, υπάρχει πάντα ένα κλειδί για την επιτυχή εφαρμογή της. Η ηλιακή σκίαση πρέπει να είναι αυτοματοποιημένη. Οι άνθρωποι είναι τεμπέληδες εκ φύσεως. Έχουμε μελέτες που δείχνουν περιπτώσεις όπου χειροκίνητες περσίδες κινούνται λιγότερο από 2 φορές την εβδομάδα σε γραφεία ενώ οι αυτοματοποιημένες εγκαταστάσεις θα κινούνται 40-50 φορές την εβδομάδα. Εάν θέλετε να διαχειριστείτε τα τέσσερα κύρια σενάρια κατά τη διάρκεια ενός έτους (ζεστό καλοκαίρι μέρα και νύχτα / κρύος χειμώνας μέρα και νύχτα) η αυτοματοποίηση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός πρέπει να είναι τα νέα πρότυπα.
Η Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων του 2010 δηλώνει ότι από φέτος όλα τα καινούρια κτίρια θα πρέπει να είναι μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης (“nearly-zero energy buildings” – nZEB) με ταυτόχρονη βελτιστοποίηση της σχέσης ενεργειακής απόδοσης – κόστους. Που θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή και πως μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο;
Το περασμένο έτος η EPBD αναθεωρήθηκε και πρέπει να εφαρμοστεί μέχρι το Μάρτιο του 2020 στους εθνικούς κανονισμούς. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις πτυχές της υγείας και της άνεσης που μας φέρνουν σε βιώσιμα κτίρια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε επίσης δύο σημαντικές κατευθυντήριες γραμμές για να βοηθήσει τις χώρες στην εφαρμογή και όπου η δυναμική σκίαση είναι σημαντική. Πρώτον, οι κατευθυντήριες γραμμές για την ανακαίνιση περιλαμβάνουν συστήματα σκίασης για την πρόληψη της υπερθέρμανσης λόγω καύσωνα. Δεύτερον, η κατευθυντήρια γραμμή για τον εκσυγχρονισμό κτιρίων, όπου η δυναμική σκίαση βοηθά τόσο το καλοκαίρι όσο και το χειμώνα να αποφεύγουν ή να χρησιμοποιούν θερμότητα μέσω παραθύρων (ενεργειακή ισορροπία των παραθύρων. Δείτε τα ενημερωτικά δελτία ES-SO Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου 2019. http://es-so.com/new/ newsletters). Η πρόσφατη πράσινη συμφωνία, συμπεριλαμβανομένης μιας νομοθεσίας για το κλίμα, θα ασκήσει ακόμα μεγαλύτερη πίεση στα κράτη μέλη για την εφαρμογή της οδηγίας EPBD και άλλων αναθεωρημένων οδηγιών που σχετίζονται με την ενέργεια.
Πως η σκίαση ανταποκρίνεται σε μια διαρκώς αυξανόμενη ανάγκη για ψύξη των κτιρίων μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης ώστε να αντιμετωπίσουν την υπερθέρμανση;
Πολύ απλά. Εφαρμόζοντας αυτοματοποιημένες λύσεις ηλιακής σκίασης, πιθανώς υποστηριζόμενων από φορολογικά κίνητρα όπως στην Ιταλία, την Τσεχία και την Αυστρία, μπορούμε να βοηθήσουμε σε εγκαταστάσεις σωστού εξοπλισμού HVAC και να διατηρήσουμε μεγάλα μεγέθη παραθύρων, προσφέροντας ταυτόχρονα οφέλη στην ενεργειακή απόδοση σε συνδυασμό με υγιείς και παραγωγικούς χώρους διαβίωσης και εργασίας. Θυμηθείτε ότι σήμερα, περίπου 50 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από το κρύο κάθε χειμώνα στην ΕΕ, αλλά 100 εκατομμύρια υποφέρουν από την υπερθέρμανση. Αυτοί είναι εντυπωσιακοί αριθμοί που κανείς δεν συνειδητοποίησε, αλλά που έθεσαν την έξυπνη ηλιακή σκίαση στο επίκεντρο ως βασική προϋπόθεση για την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων για κτίρια μηδενικής ενέργειας, τόσο για κατοικίες όσο και για επιχειρήσεις. Η ενεργειακή απόδοση έρχεται πρώτα και πριν από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας! Γιατί να σπαταλάτε χρήματα για να φτιάξετε ένα κτίριο που χτίστηκε λάθος όταν μπορείτε να το αποτρέψετε από το να «αρρωστήσει»; Και σήμερα στην ES-SO έχουμε όλα τα επιστημονικά δεδομένα και τις μελέτες για να αποδείξουμε την αξίωσή μας. Η έξυπνη ηλιακή σκίαση πρέπει τώρα να αναγνωριστεί ως μια βασική τεχνολογία κτιρίου και οι άνθρωποι πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι είναι ο φυσικός σύμμαχος για να αποτρέψουν την υπερθέρμανση και να δημιουργήσουν φυσικά, ελεγχόμενα, υγιή κτίρια.
Πως η σκίαση μπορεί να συμβάλλει δυναμικά στην επίτευξη των στόχων 20- 20-20;
Πρέπει να γίνουμε μια βασική τεχνολογία κτιρίου, ακριβώς όπως ο αερισμός και ο φωτισμός είναι σήμερα. Αυτό θα φέρει την Ευρώπη προς την κατεύθυνση των στόχων της καθαρής μηδενικής ενέργειας για το 2050, και αυτός ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί μόνο αυξάνοντας τη σκίαση σε όλα τα κτίρια και τα παράθυρα.
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για το μέλλον της σκίαση και τι θα συμβουλεύατε τους επαγγελματίες του κλάδου;
Υπάρχει o κίνδυνος ότι άλλες τεχνολογίες θα αρχίσουν να κυνηγούν μερίδια αγοράς από τη βιομηχανία της ηλιακής σκίασης. Πάρτε για παράδειγμα τους ηλεκτροχρωμικούς υαλοπίνακες. Καθώς τα κτίρια καθίστανται όλο και περισσότερο μέρος του ευρύτερου ενεργειακού δικτύου, όπως και οι μεταφορές, αλλάζει η νοοτροπία στα προϊόντα. Ως βιομηχανία πρέπει να προσφέρουμε μια υπηρεσία ή μια λύση αντί να μετακινούμε προϊόντα. Πρέπει να αναλάβουμε μεγαλύτερη ευθύνη για τις εγκαταστάσεις που κάνουμε, να παρακολουθήσουμε και να διασφαλίσουμε ότι όλα θα λειτουργήσουν καλά με την πάροδο του χρόνου προς όφελος των πελατών μας και των δικών μας επιχειρήσεων. Θα είναι πολύ θετικό αν η βιομηχανία σκίασης στην Ελλάδα συνειδητοποιήσει την προοπτική που δίνεται για να οργανωθεί και να ενταχθεί στην ES-SO.
Η συνέντευξη κυκλοφορεί στο τεύχος 43 το οποίο μπορείτε να διαβάσετε δωρεάν ΕΔΩ.
