Οι σύγχρονες κατασκευαστικές τεχνικές επιτρέπουν την απελευθέρωση της όψης από φέροντα στοιχεία και τη μεγιστοποίηση των ανοιγμάτων. Έτσι παρέχεται η δυνατότητα για άπλετο φυσικό φωτισμό και απρόσκοπτη θέα. Ωστόσο δημιουργείται το πρόβλημα του ελέγχου της ηλιακής ακτινοβολίας, του ηλιακού φορτίου καθώς και του εκθαμβωτικού ή ανεπιθύμητου φωτός.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΚΙΑΣΗΣ
-συστήματα εξωτερικών στοιχείων ηλιοπροστασίας
-συστήματα περιεχόμενα στους υαλοπίνακες
-εσωτερικά συστήματα ηλιοπροστασίας
-σταθερά και κινητά
-γραμμικά και επιφανειακά
-εποχιακά και μόνιμα
-απλά και περίπλοκα
-αποκλειστικά και μη
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΚΙΑΣΗΣ
-το σχήμα του χώρου
-η χρήση του χώρου
-τα ανοίγματα
-ο προσανατολισμός
-παράγοντες αισθητικής
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
-καθορισμός της περιόδου κατά την οποία απαιτείται ηλιοπροστασία
-προσδιορισμό των θέσεων του ήλιου στη διάρκεια αυτής της περιόδου (κυρίως στα όριά της)
-έλεγχος τυχόν σκιασμού από γειτονικά στοιχεία
-επιλογή μεθόδου ηλιοπροστασίας που θα εφαρμοστεί
-σχεδιασμός των αντίστοιχων στοιχείων
-σύγκριση του σκιασμού στη διάρκεια του έτους (θέρος-χειμώνας)
-εξέταση πρόσθετων συνθετικών παραμέτρων (π.χ. αισθητική, κόστος κ.λ.π.)
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ VS ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΣΚΙΑΣΗ
Τα εσωτερικά συστήματα τοποθετούνται στην εσωτερική επιφάνεια υαλοπινάκων, με σκοπό την ανάκλαση της ακτινοβολίας πίσω στον υαλοπίνακα και από εκεί αποβολή της στο εξωτερικό περιβάλλον. Σε αυτή τη διαδικασία όμως ο υαλοπίνακας απορροφά το επιπλέον ποσό ακτινοβολίας που ανακλάται από το σκίαστρο, με συνέπεια την επιπλέον αύξηση της θερμότητας του εσωτερικού χώρου.
Η εξωτερική σκίαση περιορίζει την ηλιακή ακτινοβολία πριν αυτή φτάσει στην επιφάνεια του υαλοπίνακα. Εξωτερική σκίαση προσφέρουν και γειτονικές οικοδομές ή δέντρα σε κοντινές αποστάσεις. Σε αρκετές περιπτώσεις γίνεται επιλεκτική τοποθέτηση φυτών που προσφέρουν σκίαση, τα οποία ταυτόχρονα επιτυγχάνουν μείωση της εξωτερικής θερμοκρασίας. Η τοποθέτηση εξωτερικών συστημάτων σκίασης εμποδίζει την άμεση ακτινοβολία να εισέλθει στον εσωτερικό χώρο, ανακλώντας την πίσω στο περιβάλλον. Στο εσωτερικό μεταβιβάζεται μόνο η διάχυτη ακτινοβολία. Άλλοι τρόποι σκίασης είναι οι τέντες, οι προεκτάσεις στεγών, γείσων κλπ.
ΑΠΛΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
-τα οριζόντια προστεγάσματα είναι κατάλληλα για μεγάλα ηλιακά υψόμετρα (λ.χ. νότιος προσανατολισμός, μεσημέρι, μικρά γεωγραφικά πλάτη).
-αντίθετα, τα κατακόρυφα πτερύγια ενδείκνυνται για χαμηλές του ήλιου (πχ. Ανατολικός και δυτικός προσανατολισμός, πρωινές και απογευματινές ώρες, μεγάλα γεωγραφικά πλάτη).
-είναι απαραίτητη η πρόβλεψη για ελεύθερη κίνηση του θερμού αέρα μέσω των στοιχείων ηλιοπροστασίας, αλλιώς προκαλείται κίνδυνος υπερθέρμανσης.
-ομοίως, η μεγάλη θερμική μάζα ενός στοιχείου ηλιοπραστασίας προκαλεί θερμική εκπομπή προς την επιφάνεια που, υποτίθεται ότι, προστατεύεται.
Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΚΙΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Σε μια ενδεικτική μελέτη, με τη χρήση υπολογιστικού μοντέλου, για την εξοικονόμηση ενέργειας που θα προέκυπτε από τη χρήση σταθερού ή κινητού πτερυγίου σκίασης σε δεδομένο κτίριο, στην περιοχή της Αττικής με νότιο προσανατολισμό, προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα σχετικά με το θερμικό και το ψυκτικό φορτίο
-πτερύγιο σταθερό: η βέλτιστη εξοικονόμηση επιτυγχάνεται με γωνίες -15 ο και 0ο σε ήπια κλίματα και με 15ο σε ψυχρά κλίματα
-πτερύγιο +/-30ο: επιτυγχάνεται μεγαλύτερη εξοικονόμηση από το σταθερό πτερύγιο
-πτερύγιο σε πολλαπλές θέσεις: επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη δυνατή εξοικονόμηση
Όλες οι παραπάνω κατηγορίες αποφέρουν το μέγιστο όφελος σε νοτιότερα γεωγραφικά πλάτη και στα μικρά υψόμετρα. Χρησιμοποιώντας οριζόντια πτερύγια σκίασης για νότιο προσανατολισμό διαπιστώνεται μια σχετική αύξηση στα θερμικά φορτία (2-20)%,ενώ τα ψυκτικά φορτία μειώνονται έως και 60%.
*Από την παρουσίαση του Νικόλαου Μαργαρίτη στο Building Green Open Space 2018
Ο Νικόλαος Μαργαρίτης είναι Αρχιτέκτων Μηχανικός, Προϊστάμενος Τμήματος Έργων Europa
